مقدمه
یکی از مهمترین مراحل احداث ساختمان، گودبرداری و محافظت از گود میباشد. با توجه به آمار هولناک حوادث ساختمانی، این مرحله یکی از پر مخاطرهترین و پر خطرترین مراحل احداث ساختمان میباشد که علیرغم حساسیت بالا، کمتر مورد توجه سازندگان، مهندسان ناظر و طراح ساختمان میباشد.
متأسفانه امروزه در شهرها برای ساختمان های مسکونی معمولی، عملیات گودبرداری توسط افرادی نا آشنا به مسائل ژئوتکنیکی و صرفاً بر اساس تجربه کاری در هدایت ماشین آلات ساختمانی بدون حضور عوامل ایمنی و حتی ناظر انجام میشود که این امر باعث افزایش تلفات جانی و مالی در این مرحله از ساختمانسازی شده است. علاوه بر این اغلب نقشههای سازه نگهبان موجود در نقشههای اجرائی سازه که از طرف طراح سازه ارائه میشود، کپی شده از پروژههای دیگر بوده و تناسب ابعادی با پروژه مربوطه ندارد.
سازه نگهبان خرپایی (Guardian truss structures) یکی از روش های پایدار سازی جداره گودبرداری است. سازه نگهبان خرپایی متداول ترین روش پایداری سازی در گودهای با عمق متوسط است. در این روش پروفیل های فولادی خرپایی، در فواصل معین به دیواره گود، تکیه داده می شود. خرپاها با تحمل فشار جانبی ناشی از سربار خاک، و انتقال آن به زمین، مانع از ریزش دیواره گود می شود.
-
توصیههای ایمنی به منظور پیشگیری از خطرات گودبرداری
۱- نکات مهم قبل از گودبرداری
-
شناخت کافی از خاک منطقه جهت تعیین مقاومت خاک
-
شناسایی موقعیت تاسیسات زیرزمینی
-
قطع آب، گاز و برق با همکاری سازمانهای ذیربط
-
آگاه سازی ایستگاه آتشنشانی نزدیک جهت جلوگیری از وقفه در سرویسرسانی احتمالی
-
شناسایی دقیق وضعیت ساختمانهای مجاور و اتخاذ راهکارهایی مناسب جهت ایمنسازی آنها
-
توجیه ساکنین مجاور گود با موارد ایمنی و هشدارهای مرتبط با زمان تخلیه فوری
۲- نکات مهم در حین گودبرداری
-
اگر خاک محل از نوع خاک دستی باشد، میبایست خاکبرداری بصورت تدریجی و با مهار کامل دیوارههای پیرامونی صورت گیرد.
-
در صورت عدم محدودیت در فضا، دیوارهها با شیب ملایمی برابر شیب مجاز خاک برداشته شود.
-
دیوارههای گود با عمق بیش از ۱/۲ متر خطرناک محسوب شده و باید مهار شود مگر شیب مجاز خاک رعایت شده باشد.
-
هنگامی که گودبرداری پایینتر از پی ساختمان مجاور انجام شود، باید نسبت به پایدارسازی پی مجاور اقدام لازم صورت گیرد.
-
مصالح حاصل از گودبرداری نباید به فاصله کمتر از ۰/۵ متر از لبه گود دپو شود.
۳- نکات مهم بعد از گودبرداری
زمانبندی اجرای پروژه بگونهای تنظیم شود که بلافاصله بعد از گودبرداری عملیات پایدارسازی و اجرای فونداسیون انجام شود.
مشکل اصلی در اجرای سازه نگهبان خرپایی چیست؟
به نظر من، مهم ترین مشکل این است: بسیاری از سازندگان تجربی، اجرای آن را، خرج اضافه می دانند. در پروژه های کوچک، بکار گیری مهندس مجری اجباری نیست. اکثر حوادثی هم که در گودبرداری ها اتفاق می افتد مربوط به همین ساخت و ساز های کوچک است. حال این مهندس ناظر است که باید بر سر اجرای درست سازه نگهبان با سازنده سر و کله بزند. اکثر اوقات هم، نتیجه، خیلی رضایت بخش نیست.
اگر حادثه ای اتفاق نیافتد، اجرای سازه نگهبان یک هزینه اضافی است. چند میلیون تومان هزینه در بر دارد. هم باعث اتلاف زمان می شود. اما کدام یک از این سازندگان محترم می توانند آینده را پیش گویی کنند؟ از کجا می توان، مطمئن بود که حادثه ای اتفاق نمی افتد. درست مثل بیمه نامه شخص ثالث خودرو. آیا همه خودرو هایی که بیمه می شوند، تصادف می کنند؟ مسلماً نه. با این حال، انجام بیمه نامه برای همه خودروها اجباری است
مهندس ناظر در مواجهه با این مشکل چه باید بکند؟
-
در مراحل گودبرداری و اجرای سازه نگهبان، مانند یک مهندس مجری، از پروژه بازدید نمایید
-
با آگاهی دادن، سازنده و مالکین، را نسبت به اهمیت اجرای سازه نگهبان توجیه کنید.
1 دیدگاه در “سازه نگهبان”